پێشوازیی ڕۆژی زمانە چەوساوەکان

پێشوازیی ڕۆژی زمانە چەوساوەکان
مێژووی ڕۆژی زمانی دایک

وريا عمر امين/ مامۆستای زانکۆ/ هەولێر

.
لە ساڵی 1947 وڵاتی هیند دابەش کرا. ناوچەی بەنگال بەپێی زۆرینەی ئایینی کرا بە دوو بەشەوە. بەشی ڕۆژئاوای بوو بە بەشێ لە هیند و بەشی ڕۆژهەڵات بوو بە بەشێ لە پاکستان ، سەرەتا بە ناوی (بەنگالی ڕۆژئاوا) وە دوایێ بوو بە (پاکستانی ڕۆژ هەڵات).
لە ساڵی 1948 حکوومەتی پاکستان یاسایێکی دەرکرد کە (زمانی ئوردوو) تاکە زمانی نەتەوەیی و فەرمی هەموو پاکستانە. ئەمە بوو بە مایەی ناڕەزایی بەنگالییەکان. حکوومەت ئەم هەڵوێستەی بە کردەوەیێکی نایاسایی لە قەڵەم دا.
لە 21 ی شوباتی 1952 خوێندکارانی زانکۆی(دەککا) هاوبەش لەگەڵ ڕێکخراوە نەتەوەییەکانی تر خۆپێشاندانێکیان ڕێکخست ..پۆلیس خۆپێشاندەرەکانی گوللەڕێژ کرد و چوار قوتابی کوژران. ئەمە زیاتر هەستی نەتەوایەتیی ورووژاند و بلێسەکەى گەشتر کرد..
بەنگالییەکان بەردەوامبوون لە تێکۆشان لە پێناو دەسکەوتنی ئاواتەکانیان بۆ سەربەخۆیی و داننان بە فەرمێتى زمانەکەیان. ئەمە بوو بە هۆی ئەوەی لە 29 ی شوباتی 1956 دا حکوومەتی پاکستان ناچارکات دان بە زمانی بەنگالی بنێ وەک زمانێکی فەرمی پاکستان شان بە شانى زمانى ئوردوو.
تێکۆشان لەپێناو سەربەخۆیی تەواو بەردەوام بوو تا ساڵی 1971 ناوچەی بەنگال سەربەخۆیی تەواوی دەسگیر کرد و بوو بە وڵاتێکی ئازادی سەربەخۆ بە ناوی (بەنگەلادیش) واتا (بەنگالی ئازاد).
لە 17ی تشرینی دووەمی 1997 یۆنسکۆ بریاری دا ڕۆژی 21ی شوبات ( یادی کوشتنی چوار قوتابییەکە) بکرێ بە (ڕۆژی جیهانیى زمانی دایک) و (ڕۆژی زمانە چەوساوکان).