دەرمانی دەردی نەتەوایەتی کورد کامەیە
بەشی دووهەم
سەید ھاشم ھیدایەتی، نووسەر و شاعیر، سنە
دە بێ ڕێبەرێکی زانامان هەبێت که به پێی ڕێبەری ئەو بچینه پێشەوه، ڕێبەرێک وەکوو مەلا مستەفا بارزانی یان دوکتۆر قاسملو، چوار شتن بوونه نەگبەتی کوردی هەژار: جەهل یەک بێ عەقلی دوو دڵ پیسی سێ داوا چوار، دەردی کورد بی درمانه و بۆ هیچ دوکتۆر وتەبیبێک دەرمان ناکرێت، جەهل و خۆ بەزلزانین دەرمانی نیيه. گەشەی فەرهەنگی، (کسی که نداند و نداند که نداند درجهل مرکب ابدالدهر بماند)، ئەم دەردە سەخت و کۆنە زامە تیماری ئاسان نیيە ، بەڵام دەردی بێ دەرمانیش نیيە…یەکەم لێبووردەیی و سێنەفراوانی گەورەیێل و بیرمەندان و ڕێبەران، دووەم بە مێحوەر دانانی کوردبوون و کوردستان و هێنانە خزمەتی بیر و باوەڕ و ئایدۆلۆژی بۆ خزمەت بە خەڵک و نیشتمان. ئەبێت کەسانێک که تواناییان هەیه دڵسوزانە بۆ چارەسەری کێشەکان دەعوەت به دانیشتن بکەن و داوا له هەمووان بکەن که ئاگاداری یەکتر بن و ئەگەر نەیانتوانی به ئاکامی باش بگەن، ئەبیت لایەنی دڵسۆزتر لە ڕقەبەری دەس هەڵگرێت هەر وەک ئەو دایکه که حازر بوو له مناڵەکەی خۆی بۆ سەلامەتی مناڵەکەی دەس هەڵگرێت. ئاموزش و ئاگاهی، ئێمە خاس پەروەردە نەوگین. ئەم دەردە بێدەرمانە و هیچ عەلاجێکی نیيە. شەرافەت ببێتە بنچینەی رەفتاری کوردایەتی.(ریشه اصلی عقب ماندگی های ملت کرد در درازنای تاریخ حسادت و تنگ نظری خود آن ها بوده و هست که شاید ژنتیکی باشد و یا فرهنگی که می‌تواند ریشه در جهالت و درک آنها باشد، بهرحال واقعیتی تلخ و درداور است که ما به آسانی و راحتی قدر سرمایه های خویش را نمی دانیم و قبل از اینکه ملت ها و حاکمیت‌های مختلف را محکوم کنیم باید خودمان را ارزیابی و قضاوت کنیم). دەرمانی عەمەلی:
١ خوێندن: ئاگاھی و تێگەیشتن لە زانست
٢ ئامانج: یارمەتی و دڵخۆشکردنی ئەو کەسانەی بەس لەبەر خۆت تۆیان خۆش دەوێ.
٣ دووری کردن لە ھەوڵدان بۆ خۆ بە زۆر زانین و دووری کردن لە کەسانی پوڵ پەرەست. کورت و پوخت، کەم و کۆڕی و هەژاری فەرهەنگی و نەبوون یان نەهادینە نەبوونی بەرژەوەندی گەل و نیشتمان لە ناخی گەلی کورد دا لە تاکەوە بیگرە تا خێزان و کۆمەڵگای کوردی.،
کەس بە کەس ناگۆڕێ و ھەر ماندووبوونەکە دەمێنێت، ھەر کەس بەس دەتوانیت کار لەسەر کەم و کورتییەکانی خۆی بکات و ھەوڵ بدات ئەوڕۆ کەسێکی کەمێک باشتر و کەمێک زاناتر لە دوێنێ بێت و ئەوەندەی پێی دەکرێ چاکەی بۆ کەسێکی دیکە ھەبێت، دەنا من چەند ساڵێکە ھەوڵ نادەم کەس عاقڵ کەم، بەس ھەوڵ دەدەم ئامانجی خۆم ون نەکەم، یەكیەتی ریزەكانی كورد، و تەفەوقی بەرژەوەندی گشتی و نەتەوەیی بەسەر بەرژەوەندی شەخسی و حیزبییەوە. لەوانەیە دەردی بێ دەرمان بێت. بەڵام هەوڵی بە ردەوام لە «فەقیرییەوە بۆ دەوڵەمەندی»، کورد جگە لە دەوڵەمەندی چاری نییە، بە بڕوای من خوێندن بە تایبەت خوێندنی مێژوو و گەشەی ئابووری کاریگەر دەبێت، (به نظر من درمان درد كوردها ١- اكسير صداقت ،سلامت واز خودگذشتگي خواص ونخبگان است واز طرفي ٢- تغيير رويكرد ونگاه حكومت البته تا اولي اتفاق نيافتد دومي محال است)، کاری بەردەوامی فەرهەنگی. ڕێگەی کەم بوونەوەی ئەم گشتە دوژمنکاری و دووبەرەکێ و براکوژییە گەیشتن بە دەسەڵاتە، واتە دەسەڵاتێکی کوردی. کۆبوونەوە لەسەر دەرد و ویستە هاوبەشەکان، کوردایەتی کردن، یەکبوون،،،یەکگرتوویی،،، یەکدەنگی،،، یەکڕێزی، خەیانەت نەکردن بە یەکتری بۆچوونی خۆم: یەک. تاکەتاکەمان عیلم و زانست و زانیاری و ئاگاهی خۆمان ببەینە سەر. نەزانین قاتڵی یەکێتییە دوو. تا ئەتوانین پێکەوە دانیشین و لەناو چاوی یەک بڕوانین و وتووێژ بکەین. بە بێ وتووێژ نە وڵاتمان گەشە دەکات و نە بە دەسەڵاتێکی دێمۆکراتیک دەگەین سێ. تا بۆمان ئەکرێت دژی توند و تیژی و شەڕ ڕاوەستین. هیچ مافێکی ڕەوا بە شەڕو کوشتن بە دەس نایێت چوار. لە پاڵ تەمرینی ڕەفتاری مەدەنی و دێمۆکراتیک، هان بدەین بۆ ئاشتی و برایەتی ناوخۆیی و تەک هاوسێ و نەتەوەکانی تر پێنج. لەپاڵ هەوڵ و تێکۆشان بۆ وە دەستهێنانی عیلم و زانست، تێبکۆشین بۆ دەوڵەمەند بوون. نەتەوەی فەقیر هەمیشە ژێر دەستە دەمێنێتەوە شەش. جیاوازییەکانمان بە ڕەسمییەت بناسین، یەکترمان خۆشبوێت. خۆشەویستی پێشنیازی یەکێتییە حەوت، تا بۆمان ئەکرێت بەسەرهات و مێژووی گەلەکەمان بخوێنینەوە و لێی بکۆڵینەوە
