سۆزی دووری « ئاسۆی مەلا » بۆ نیشتمان …!
د. ئازاد ئەمين باخەوان/ مامۆستای زانکۆ و نووسەر / کەرکووک
ئاسۆی مەلا لە دوو وێنەی چركە ساتیدا سۆزی دووری خۆی بۆ نیشتمان بەمجۆرە دەردەبڕێت :-
لە گوڵەبەڕۆژەوە فێربووم؛
لەهەر کوێبم –
بەیانیان روو دەکەمە خۆری نیشتمانەکەم…!
لە زاجلەوە فێربووم ؛
نامەکانی ژیان بۆ کوێم بنێرێ،
ئێواران رۆحم دەگەڕێتەوە نیشتمان…!
وێنەی یەكەم ، بە ئاماژەدان بە ( گوڵەبەڕۆژە ) دەستپێ دەکات، کە ڕووەکێکە بە درێژایی ڕۆژ بەرەو خۆر دەسوڕێتەوە . بەکارهێنانی ( گوڵەبەڕۆژە ) وەك هێمای ئاڕاستەکردن ، ھیوا و ئاواتە بەرەو نیشتمان ، كە لە سەرەتای ڕۆژەوە دەستپێدەكات تا كۆتایی ڕۆژ … ئەم ئاراستەکردنە بەرەو خۆر هاوشێوەی خۆشەویستی زگماکی مرۆڤە بەرامبەر بە نیشتمانەکەی، کە نیشتمان بە سەرچاوەی ڕووناکی و ژیان و گوزەران دادەنرێت، هەروەک چۆن خۆر بۆ گوڵەبەڕۆژە سەرچاوەی ژیان و وزەیە . ئەم وێنەیە ڕه‌نگدانەوەی ئەو تێڕوانینەیە کە نیشتمان خاڵی بنەڕەتییە ، کە ئاراستەی ھەموو کردارەكانمان دەکات . ئێمەش وەك گوڵەبەڕۆژە لە ڕووی سۆزداری و ڕۆحییەوە ڕوو دەكەینە نیشتمان .
ئەم وێنەیە ڕه‌نگدانەوەی ئەو تێڕوانینەیە کە نیشتمان خاڵی بنەڕەتیی
لە وێنەی دووەمدا، کۆتری نامەبەر « زاجل » وەک هێمای گەڕانەوە و پەیوەندی بە نیشتمانەوە ناودەبرێت. « زاجل » بە توانای گەیاندنی پەیام لە مەودای دوور و گەڕانەوە بۆ شوێنی سەرەتای خۆی ناسراوە . لێرەدا بۆ ئەوە بەكارھاتووە کە پەیام و ئەزموونەكانی ژیان بەرەو کوێمان ببات ، دواجار هەمیشە ڕۆحی مرۆڤ لە ئێوارەدا دەگەڕێتەوە نیشتمان ..!! . ئەم بیرۆکەیە گوزارشت لە خواستێكی قووڵ دەکات بۆ گەڕانەوە بۆ ڕەگ و ڕیشە و بنەچە ، بۆ نیشتمان کە سەرچاوەی ناسنامە و ئاسایشە …
بەکارهێنانی سروشت وەک سیمبۆلیزم ڕەنگدانەوەی پەیوەندییەكی قووڵی نێوان مرۆڤەکان و جیهانی سروشتییە
لە ڕووی فەلسەفییەوە ھۆنراوەكە تیشک دەخاتە سەر تێڕامان لە چەمکەکانی بوون و سەربەخۆیی و ناسنامە. بەکارهێنانی سروشت وەک سیمبۆلیزم ڕەنگدانەوەی پەیوەندییەكی قووڵی نێوان مرۆڤەکان و جیهانی سروشتییە، هەروەها ئەم پەیوەندییە گوزارشت لە گەڕان بەدوای شوناس و سەربەخۆیی دەکات. خۆر و کۆتری (زاجل ) وەك هێما نوێنەرایەتی سووڕی ڕۆژانەی ژیان و خواستی مرۆڤ دەکەن ، بۆ مانەوە و پەیوەستبوون بە نیشتمانەوە ، ئەوجا گرنگ نییە سنور و دوور بوون لە نیشتمان …!
بە گشتی ھۆنراوەكە بانگهێشتی خوێنەر دەکات بۆ بیرکردنەوە لە واتای ژیان و گرنگی سەربەخۆیی و گەڕانەوە بۆ نیشتمان ، وەک شوێنی ئارامی و ناسنامە. ئەوە نیشان دەدات کە مرۆڤ وەک گوڵەبەڕۆژە و کۆتری زاجل غەریزەیەکی سروشتییان هەیە بۆ ئاڕاستەکردن و گەڕانەوە بۆ بنەچە، هەروەها تیشک دەخاتە سەر ئەو پەیوەندییە ڕۆحی و سۆزدارییەی کە تاک و نیشتمانەکەی یەکدەخات…
