“لەگەڵ دەرکەوتنی خۆرەکە شەختە سەهۆڵەکانیش دەتوانەوە”
د. شادان عەلی/ شاعير و نيگارکێش/ سلێمانی
لەئێوارەیەکی ئەم زستانە کڕێوەیەدا، بۆنی دووکەڵی کۆتەداری سوتاو کەشی زستانیش چێژێکی تایبەتی هەبوو، پاڵنانی ڕەشەباکەیشی لەولاوە.
بەڕێگادا دەڕۆیشتم و گوێم لەدەنگێک بوو، بانگی دەکردم، ئاوڕێکم بۆ لای چەپم دایەوە، کوڕە باریکەڵە ڕەشتاڵەکەم بینی، گوتم :
فەرموو چیت دەوێ؟
گوتی : بێتاقەتم.
گوتم : لەچی ؟
خوا ئارامیت بداتێ
گوتی: زەرەرێکی گەورەم کرد، چوار مانگ پێش ئێستا، تەنکەرێکی نەوتم کڕی،
خزمێکی خۆم شۆفێری دەکرد، هەواڵێکم بۆ هاتووە گوایە لە ئێران وەرگەڕاوە، تەنکەرەکەيش سووتاوە و بۆتە ڕەژوو
گوتم : شوفێرەکە سەلامەتە؟
نا بەڵام تەندروستی خراپە، خۆی فڕێداوە و نەسووتاوە، دەست و قاچێکی شکاوە،
جارێ چاوەڕێ بکە هەتا شوفێرەکە بەرەو باشی دەچێت، نامرێت هیچ نيیە تا مانگێکی کە تەواو باشە بێت.
گوتی : کوڕە بابمرێت لەسەر من ناکەوێت
ترسی نیيە، بەڵام لەگەڵ ئەوەيشدا ترسام بمرێت.
خەمی لێ مەخۆ و قەزا و بەڵای بردبێت، هەر بیریشی لێ مەکەرەوە هەڵبژاردەی خۆت بوو، بەقسەی منت نەکرد
خێرا باڵەخانەکەت فرۆشت.
بێتاقەت بوو کە حەوت دەفتەر و شەست وەرەقەی پێداوە، باڵەخانەکەی فرۆشت بۆ ئەم تەنکەرە، ئێستا خۆت باشیت.
گوتی: من پارەم پێداوە، تەماح خراپە، باڵەخانەکەم هەبوو ، کرێ مانگانەکەی سێ گەڵا بوو، فرۆشتم بۆ ئەم تەنکەرە.
ویستم دڵنەوایی بدەمەوە، باشە خانویەکت هەیە و گەنجیت دەتوانیت کار بکەیت.
گریمان ئەم پارەیەت نەبوو یان وای دابنێت پارەکەت کردووە بەخێر.
هەرچەندە گەنجەکە خۆی گۆرانی بێژ بوو
بەڵام بەبێزارییەوە گوتی:
کوڕە چەنێکە گۆرانی دەڵێم لەم شار بۆ ئەو شار بە چرکەیەک هەمووی ڕۆیشت.
گوێم لێگرت بوو منیش چیرۆکێکم بۆی گێڕایەوە: ــ
“ڕۆژێک کۆمەڵێک چۆلەکە پێکەوە لەسەر درەختێک دەیان جریواند ، زستان بوو ، کڕێوە و کزەیایەکی سارد و تەزیوو ، بەفر دەر و دەشتی داپۆشی بوو ، ئێ چۆلەکەکان برسین دەجریوێنێن، لەم چڵ بۆ ئەو چڵ ، هەتا دانەوێڵە و شتێک بدۆزنەوە و گەرووی خۆیان تێر بکەن.
هەندێک مرۆڤ دڕندەیە، لەزستاندا داو یان تەپکەیان بۆ دادەنێنن، بەدەوریدا گەنم یان نان ورد دەکەن ، هەتا چۆلەکە برسيیەکان ڕاوبکەن و بیانخۆن، کاتێک چۆلەکە برسيیەکان دادەبەزنە سەر زەوی، لەپڕ دەکەونە ناو داوەکە، وای لەو چۆلەکەیەی ناکەوێتە داوەکە و هەڵدەفڕێتە سەر لقی درەختێکی بەرز، زیاتر دەجریوێنێت و بانگی ئازادی دەدات”
ئەوان باڵدارن و تۆیش مرۆڤیت، دەبێت زیاتر ئارام بیت و هەوڵبدەیت،
با شار و شاریش بکەیت گرنگ سەلامەتیت لەژیان.
گوتی: زەرەر تاڵە و زۆر ناخۆشە.
کەهەستمکرد خەمی لێ ناڕوات، وتم بۆ خۆت بێتاقەت بەو بگری و هەر خەم بخۆ، بەڵام چی دەگۆڕێت؟
هەر وەکو ئێستا نیيە.
نا ئێستا بەس خانوەکەم هەیە و سەیارەکەيشم نەما و دەسەڵاتم نيیە، جا گوێشم دایە.
من قەت پارە کۆناکەمەوە
چی هاتە بەردەستم دەیخۆم، زۆربەی بۆ جل و شمەکی تایبەتی خۆم خەرج دەکەم.
گوتی تۆ جیای، تۆ مووچەت هەیە و کێشەت نیيە، منێک پیاوم پێویستم بە ماڵە بە ژنە، دەبێت کۆی بکەمەوە.
چەند جارگوتم گەنجیت خوا هەر پێت دەدا ئەگەر کاربکەی.
کەمێک سوعبەتم لەگەڵی کرد،
ئێ ژنت هەیە و پێویستت بەوەیان نيیە،
بەڵێ دوو ژنم لە ماڵا داناوە،
من جەوم گیراوە تۆيش خۆشی خۆشیتە.
سەیرکە ژیان بەردەوامە و هەزار کێشە و نشێوی سەخت لەبەردەمتایە.
لەکۆتایيدا ڕۆیشتم و کاتم کەم بوو، گوێچکەکانم لەسەرما سورهەڵگەڕابوون، هەر بۆیە ملپێچەکەی ملم بەرزکردەوە و وەکوو سەرپۆشێک کردمە سەرم.
ئەویش بەغەمگینیيەوە هەر بانگی دەکردم، لەدوورەوە دەستێکم بۆ بەرزکردەوە،
تەنیا شوکرانە بکە و جەوت بکەرەوە، دەی واز لەوە بێنە هەرچی بڵێیت تازە ڕۆی.
لەدڵی خۆمدا بیرم دەکردەوە لەم زستانەدا ،
هەواڵەکان ئەوەندە گەرمن،
چاو چرکەیەک لێیان غافڵ نابێت، هەواڵی تۆیش هاتە سەری.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
