فیدراسیۆنی نووسەرانی کوردستان دیاسپۆرا

گەنجینە

چیرۆک

ئیسماعیل سلێمان/ چیرۆکنڤیس/  دهۆک / سمێل

سەمیان نەتنێ نازدارێ بەردلێ وی بوو، بەلکو ئێکانە و بنهێلینک ونازدارێ هەشت خویشکێن خوە بوو، ڕۆژێ حەفت جاران ددانا سەر ڕانێن خوە،جار قلیقلدانێن خوە و جار ژی وەکی پێڕهان ل خوەدکر و ددانا سەر پشتا خوە ل داویا هەر یاریەکا دگەل کربا، ب بۆهۆست و تبلێن خوە گەهێن وی دپیڤان و د بشکۆری و ددلێ خوەدا د گۆت زوو مەزن ببە سەمیانێ مالا من هلگرێ ناڤ و مالباتا من .هند نازدار کر بوو تە دگۆت قەی (هێکا ول ولە) وێ سپێدێ ل سەر چوکێن خوە دانا بوو، جار بێن دکرە خوها پاتکا وی خنخنکێن خوە دناڤ پۆرا وی یا رەش دا دنخافت و جار نیڤەکە ئەرزنکا وی دکرە د ناڤ ددانێن خوەی رزیدا ، ب نازکی ددانێن خوە ل سەر د شداندن. وی ب حیلەبازیەکا نازاندی گۆت:باب چەند ڕۆژ بۆ جەژنێ مانە ما تە نە گۆت دێ بۆ تە دەستەکی جلکێن جوان کرم و سەیارەکا پۆلیسان گولۆپێن وێ هلبن و یقویقێ بکت؟
رک و رک ل ناڤچاڤێن وی نێری و قورچا خوە ب کۆتەکی داعورا و گۆت بەلێ، ب ئانەهیا خودێ دێ سۆبەهی ژی چمە مەیدانکا پالا، ڤێ جارێ نازڤرم هەتا ئێک من نەبتە سەرکاری. ئەو ڕۆژا حەفتێ یە پشتی پاشیڤێ د دتە رێ و قەستا مەیدانکا پالان دکت، لێ گەنجێن خودان زەڤەلک و مل پان رێ نادنێ، هەر گاڤا ترۆمپێلەکێ ل راستا مەیدانکێ سستکر چار.. چارە خوە تێوەردکن ،تنێ ئەو و هندەک دانە عەمر دمینن هەتا ڕۆژ دگەهتە پانکا ئەسمانی و ب وان سەرودلان دەستڤالا دزڤرن مال.
سپێدێ دیسان بەری هەموو پالان وەک ستۆنەکێ چک ما ڕاوەستای ل دەرێ مەیدانکا پالان ، چەند ترۆمپێلەک هاتبا وی ژ وان پالێن گەنچ ب لەزتر قەستا وێ دکر ،لێ دیسان کەسێ ئەو نەبرە سەر کاری. ڕۆژ چەند بەژنەکا بلند بوو مەیدانک ڤەرەڤیا ، لێ ئەو د جهدا ما ، وەک پەیکەرەکێ نەلڤ پالا خوەدا دارتێلەکێ. ژنشکاڤە کڕونەکا شین ل بەر راوەستا و گۆتێ: مام من پالەکی ساخلەم دڤێت دێ دیوارەکی هەرفی و جهێ دیواری پاقژ کی و نیڤ مترێ ئاساسی کۆلی.تە دڤێت ئێکێ بینە هاری خوە و تە دڤێت تو بتنێ وەرە ئەز نەی ب لەزم چوو هەتا پشتی جەژنێ ئەم دەست ب ئاڤاکرنێ بکن.
بێ ئێک و دوو گۆت بلا تۆ چاوا حەزبکی ئەزێ ئێم،
_ سیاربە دابچنە تاخێ جوهویان مالا مە ل وێرێ یە.
پشتی چەند چیر و چەپان ترومپل ڕاوەستا و گۆت ئها دێ ڤی دیواری هەرێفی و گلێشی دوور ئێخی و ل جهێ دیواری چووکەکی کۆلی چەندێ بد مەتە باشە، شولێ دووسێ ڕۆژانە ئەزێ هەشت دیناران دمە تە باشە؟
حەسەن ب گاڤان درێژیا دیواری پیڤان چل و دوو گاڤێن دووجارکی بوو ، ب شەرمینی گۆت:مامۆستا بخودێ گەلەکە هەما بکە دەه دینار.
ئەفەندی ب سەر هەژاندنێ قایل بوو و گۆت، هێژ شەش ڕۆژ مانە بۆ جەژنێ ،من دڤێت پشتی هەرسێ ڕۆژێن جەژنێ ئاساس ئامادەبت.
_ ب ئانەهیا خودێ دێ هەتا هینگێ ئامادەبت و سۆر بوو زەر بوو دڤیا بێژتێ هندەک پارا بدمن بۆ جەژنێ و نیڤا دی پشتی کار ب داوی دهێت،لێ د خوەڕا نەدیت،دگەل ڤان هزران خودانێ خانی گۆت:ئەز ب نک تەڤەناهێم هەتا ئێڤارا جەژنێ تە خلاسکر دێ پارێن تە دمە تە.دگەل ڤێ گۆتنێ وی جلکێن خوەی کاری گۆهۆرین و دەستێن خو تفدان پشتا خوە راست نەکر هەتا مەلایێ مەغرب بانگدای، نە هەست ب برسێ کر نە هەست بتێهنێ کر وەک ڕۆبۆتەکێ ب ماهۆلان شەرێ کەڤڕا و کلسێ کر.دگەل دەنگێ مەلای دناڤخوەدا چوو و بۆ خوە گۆت ئەڤڕۆ چ زوو دەرباز بوو،دەرەنگیە خانێ و کچک دێ مینن ل هیڤیا من .بەزی بەر حەنەفیێ دوو مستێن ئاڤێ ڤەخوارن و دارێ، رێکا دەمژمێرەکێ ب پیا ژ نوو هەست ب برسێ کر، دوو سێ جاران د رێکێدا خوە خوەشکر خوارنەکێ بکرت لێ هێزەکا ژ برسا وی مەزنتر د گۆتێ ئەو پارێ ددیە بخوارن دێ بۆ کچکەکێ کەفیکەک پێ هێت.
خانێ و هەر هەشت کچکێن خوە ل دور جفنیا خوارنێ کومبوون، کرن و نە کرن کەفچکەکی ساڤارا ب باجان د گەوریا واندە نەچوو خوارێ. سێ چار جاران خانێ دبەزی بەر دەرێ قەنتەرێ وچاڤێن خوە دکرن دووربینە ، چ ژ حەسن نزانی، هێژ نەڤەگەریایی دابێژیتە کچا خوە یا ژ هەموویان بچووکتر کەژێ دایێ کا سەحکە بەر دەری بابێ تە دیار نەبوو؟ ل گەل بانگێ عەیشا حەسەن دا ژوور ژ کەیفادە کەوەک ب چەنگ و پەرڤە دا چتە ددەڤیدا. شوکور بۆ خودێ من کارەکی باش گرت، پێنج شەش ڕۆژان دێ لێ پالەبم، دەه قۆتە دینارێن شین وەرگرم. بۆ سەمیانێ خوە جلکا کڕم وهەر کچکەکێ ژی تشتەکێ کڕم .تەژی چاڤێن خانێ ڕوندکێن خەمێ و کەیفێ تێکەل بوون و ب دەنگەک مەلوول ئەز نەمینم ژ سپێدا خودێ وەرە ب ڕۆژی و کاردکی هو غەزال هەی هوین نەماینو پشتا بابێ خوە پەرێخن پێن وی ب گەمرینن.
هێژ حەسن خوە دەڤ و دەڤ درێژ نەکری مام شەڕۆ ، دیسان دا ژور و ب دەنگەکی بلند گۆت هەرێ حەسەنو تۆ ئەڤڕۆکە هەموویێ نەدیار بووی نەهاتیە نڤێژا نیڤڕۆ نە یا ئێڤاری و نە یا مەغرەب و ژ خوە تەراویح ژی ژ تە چوون، ئەڤە تۆ ل کیڤە بووی؟
دگەل زنگەزنگا کەفچکێن چایێ دیسان وەک هەرشەڤ مام شەڕۆ پفکرە قەوانێ خوە، چیڕۆکێن ئەجنا و چیڕۆکێن جەڕکێن زێڕا. هەتا دەرەنگی شەڤێ چیڕۆکا وی ل سەر گەنجینا وجەرکێن زێڕا بوو ، جار جار ناڤێن هندەک کەساتیێن دەولەمەند دئینان و دگۆت ما مە نەدیت بوون ولەه بلەه شیڤ مری پێ دچوون، چاوا خانیێ یێ جوهوی کرین بوونە ئەڤە یێن تۆ دبینی. حەسەن لێڤا خوە گەست و ددلێ خوەدا گۆت،بلا کەس نزانت ئەز ل کیڤە کاردکم.
ڕۆژا پاشتر چەند وی قەسمەک ل ئەردی دا با هزرا جەرکەکی زێڕا دکر. ئەو ئاخ و بەرێن خەندەکێ کرنە ستارە هەکە تشتەک دەرکەفت ژی کەس نەبینت. بەر بەرێ نڤێژا ئێڤاری، خرتێن ژ دەڤێ مەربێڕا وی هات، داچەمیا ب تل و دەستا‌ن ئەو ئاخ دا پاش وەک گەڕکا بازنێ بنێ جەرەکی مەزن دیار بوو ، لێدانێن دلێ وی بلەز کەتن، خوهێ دا ، سۆر بوو وەکی نیسانۆکان، ب کۆتەکی هەناسا خوە دبر و دئینا و جار جار سەرێ خوە بلندکر و چاڤێن خوە دگێڕان چ رێبار نەهێت. خەندک ژبیرکر‌،جەژن ژبیرکر، دەه دینار و سەمیان ژبیرکرن‌، دگەل دەروونێ خوە کەتە دشەرەکی گراندا . ئەزێ تەلارەکا مەزن ل نیڤا باژێری ئاڤاکم، تڕۆمپێلەکا سپی کڕم، خوارنگەهەکێ ئاڤاکم، دکانەکا مەزن یا پەڕۆکا ڤەکم، ئۆتێلەکێ ئاڤاکم، دێ ژنەکا شازدە سالی ئینم.هیڤی و خەونێن وی ژ دەست و تبلێن وی و دەرئێخستنا جەرکی ب لەزتر بوون. دڤان هزڕاندا وەختەکێ جەرەکی کەسک تەمەت بەژنا خوە یا ناڤنجی ژ ناڤ ئاخێ ئینا تە دەر و دنیا بۆ تاری گەورک. دەرێ جەری ڤەکر بێهنەکا مڕار وتیژ و دژوار ل دفنا وی دا ، دەرسۆکا خوە پان کر ، ئەو هەلمرارە بەردا سەر دەرسۆکا خوە، تشتەکی ڕەش و چڤڕ ئینا دەر، پشتی زانی جەرکەکی ژاژیێ جوهویانە. تەزیلانک ب لەشێ وی دا چوون،رەجفی، هەلپەرژی،بڕۆسیەک ژناڤ قۆلنجێن وی و سینگێ وی چوو. پشت و پشت کەلەڤاژی بخەندەکێ بوو چاڤێن وی مانە ل ستێرا و زلقۆتین، چۆکێن وی شکەستن وەکی مڕۆڤەکی پەنج کری لێ هات کرو نەکر نەشیا ب سەرخوە ڤەبێت